Janusz Musiał
CAMERA OBSCURA
OPOWIEŚCI Z PUDEŁKA
2oo6-2oo9
Fotografia
praktyka magicznaobrazy znalezione w świecie
zanotowane i utrwalone
realizacja marzeń
o prawdziwych obrazach
medium pierwotne
zjawisko naturalne
mechanicznie tworzone obrazy
bez udziału ręki i intelektu autora
autonomiczne ślady zjawisk natury
veraikon
archaiczne medium
światło
zasada działania ciemni optycznej
camera obscura
właściwości światłoczułości związków srebra
bezpośredni i automatyczny sposób
notowania obrazów otaczającego świata
ślad
odbicie fizycznej obecności
utrwalenie
naturalistycznego obrazu fragmentów rzeczywistości
umysł widza dokonuje rozpoznania
interpretacji znaczeniowej obrazu
tworzy model rzeczywistości
doświadczamy wiary w świat istniejący na obrazie
wspomnienie ukryte w ludzkiej pamięci powraca
fotografia
rodzaj tautologii
referent przedmiotu odwzorowania
świadectwo lepszego zrozumienia otaczającego świata
zalążek istnienia prawdy
minione
miejsce, życie, zdarzenie...
Fotografia, będąc rezultatem mechaniczno-optycznej rejestracji wybranych fragmentów otaczającego świata, łączy w sobie naturalne procesy automatycznego odwzorowywania świata rzeczy oraz nadawania im trwałej formy w oparciu o aktualny poziom techniki i technologii. Stanowi przykład medium, które było prekursorem i inspiratorem obrazowania technicznego (kina i telewizji), co na trwale ukształtowało modele kreacji i recepcji przekazów wizualnych, w zdecydowany sposób stanowiąc o obliczu kultury wizualnej XX wieku.
Dynamiczny rozwój technologii cyfrowej przyczynia się do szeregu przemian w odniesieniu do medium fotografii, które obserwujemy w pierwszej dekadzie XXI wieku. Fotografia analogowa, medium obiektywnej rejestracji i odwzorowywania świata, jest zastępowana przez fotografię cyfrową, która daje możliwości wizualizacji wyobraźni człowieka, wymyślonych koncepcji i scenariuszy. Miejsce i przedłużenie aparatu fotograficznego coraz częściej zajmuje komputer wraz z cyfrowym instrumentarium umożliwiając dowolne kształtowanie wizualnych przestrzeni.
Cechą wspólną działań artystycznych wybranych twórców jest obserwacja fragmentów otaczającego świata zjawisk i procesów przy użyciu archaicznej konstrukcji, jaką jest camera obscura. Ta ciemnia optyczna oraz materiał światłoczuły umieszczony w jej wnętrzu może być świadkiem i świadectwem procesów nieuświadamianych w wyniku potocznej obserwacji. Może dokonać powolnej syntezy czasu oraz zachodzących przemian w obserwowanym wycinku przestrzeni rzeczywistości.
Ten rodzaj strategii twórczej stanowi reakcję na reprezentowanie świata za pomocą niezliczonej liczby obrazów tworzonych w ułamkach sekund, ponieważ żyjemy w czasach, kiedy kult techniki oraz technologii, zawłaszcza strategie artystyczne, możemy zaobserwować na skalę niespotykaną nigdy dotąd. Pragnienie oraz ciekawość zachodzących procesów i zjawisk, tego, co znajduje się pomiędzy światem ilustrowanym w obrazach tworzonych w wyniku potocznej, migawkowej obserwacji stanowi bezpośredni impuls do zastosowania tej techniki przez każdego z autorów.
Jest to proces, który wymaga cierpliwej obserwacji wybranych fragmentów świata. Pozwala na spotkanie z nieznanym, nieujawnionym do tej pory wizualnym fenomenem. Dokonuje syntezy czasu i przestrzeni, pozwala na ujrzenie nowego, nieoczywistego odbicia fragmentu obserwowanej rzeczywistości.
Camera obscura
to sen
który trwa
w sekundach
minutach
godzinach
dniach
to wizualna synteza
czasu
i zachodzących przemian
camera obscura
to tajemnica
stale zachodzących procesów
to misterium
i trwanie
cierpliwość
pokora
wyrozumiałość
camera obscura
to spotkanie
z nieuświadomionym obliczem
pozornie znanego świata
to dotknięcie nowego
sekretne przejście
do krainy fotoiluzji
to próba
wnikliwego wejrzenia
przeniknięcia
do obserwowanego wycinka
otaczającego świata
camera obscura
terra incognita
obrazowania.
Sen
podróż
w obrazach otoczonych perforacją światłoczułej kliszy
naświetlone klatki
kadry wydarte ze snu
pomiędzy
upozowaniem
chwilą monotonii i rozleniwienia
kadry, klatki, momenty
pomiędzy jawą a snem
w pokoju snu, śnienia, marzenia
to jeszcze nie sen ?
to sen ?
to fotografia ?
pomiędzy światem realnym a inscenizacją
za chwilę sen nastanie...
Interior - komnata snu
we wnętrzu pokoju
zamykam oczy
w pokoju snu, śnienia, marzenia
camera obscura
czuwa
rejestruje ślady subtelnych przemian
nie danych bezpośredniemu doświadczeniu
papierowe negatywy zapisywane światłem
syntetyczne obrazy rejestrowane w sekundach, minutach, godzinach
obrazy - ślady zjawisk ze świata realnego
enigmatyczne fragmenty wnętrza
ślady obecności światła
we wnętrzu
otwieram oczy
widzę obrazy jak we śnie...
Interior - komnata snu II
abstrakcyjne fotogramy
światłoobrazy
znalezione we wnętrzu
zanotowane na kartkach czułego na światło papieru
we wnętrzu
pokoju snu
obraz
pretekst
otwiera sekretne przejście
do krainy
wyobraźni
kluczem jest imaginacja widza
nowy świat czeka na odkrycie, nazwanie, zdefiniowanie...
Obserwacje morza
morze i medium
wycinek brzegu
pejzaż jakiego nie znamy
monumentalne głazy
woda
magma, zamglona, niewidoczna
synteza ruchu obmywających fal brzeg
nieczytelny ślad
chwilowej obecności ludzi
obraz
naznaczony czasem
wrażliwy negatyw
podatny na skazy
świetlne i mechaniczne
kumulujący przemiany
wizualny fenomen spotkania
medium fotografii
z żywiołem wody
z uniwersum morza
Tajemnice ogrodu
w przestrzeniach
uniwersum świata fauny i flory
powtarzalnych rytuałów natury
optycznie dostrzegane ślady
odkrywam wizualne przestrzenie
syntezy wizerunków i procesów
przemiany
pochwycone w klatki światłoczułej materii
ukryte w optycznej ciemni
obrazy utajone
obrazy w negatywie
oczekujące na metamorfozę...
Flora-kolora
kalejdoskop barw
przestrzenie koloru
abstrakcyjne kształty
intensywne doznania
przestrzenie emocji i zmysłów
wizualne ślady
doświadczenia wiosny i lata
kwitnących kwiatów i roślin
utrwalone na światłoczułej kliszy
barwne obrazy zakwitły
w optycznej ciemni
camera obscura...